10-14 Şubat 2020 tarihleri arasında Kırıkkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi’nde “Öğretmen Adaylarına Yönelik Arduino Programlama ile STEM Etkinlikleri Hazırlama Semineri” adındaki seminerde rehber öğrenci olarak görev aldım. Aynı zamanda katılımcıydım. Halihazırda öğrencisi olduğum üniversitede, bölüm hocalarımın yürüttüğü projede bulunmak benim açımdan da oldukça verimliydi. Haydi bu seminer boyunca neler oldu bunları anlatayım..
Beni yakından tanıyanlar bilir -son zamanlarda gelişme göstermiş olsam da- insan ilişkilerinde oldukça çekimser davranırım. Bu seminere gelmeden önce de “20 kadar tanımadığım insanla muhatap olmam gerekecek” düşüncesiyle tedirgindim. Ancak bu tedirginliğimin boşa olduğunu anlamam uzun sürmedi.
Açılışı yaptığımız ilk gün, süreci nasıl işleteceğimize yönelik gözlemler yaptık. Yaptık diyorum çünkü organizasyonu “öğrenci bazında” benim haricimde 3 sınıf arkadaşım ile yürütüyorduk. Yine aynı üniversitede olduğumuz ama farklı bölümden bir arkadaşımız da bize oldukça yardımcı oldu. Yazının devamında bahsedeceğim.
İlk gün STEM kavramı üzerine konuşurken aynı zamanda Kırıkkale Üniversitesi’nde daha önce yürütülen benzer etkinliklerden de bahsettik. STEM eğitimi ile ilgili görüşleri, yapılabilecekleri alan eğitmenlerinden dinledik. Seminer katılımcıları Fen Bilgisi Öğretmenliği, Matematik Öğretmenliği ve Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi bölümü öğrencilerinden oluşan homojen bir gruptu. Bu yüzden her alanın uzmanından dinlemek, öğrenmek güzeldi.
STEM; science, technology, engineering, math kelimelerinin kısaltmasıdır. Günlük hayatta karşılaşılabilecek bir problem durumunun, fen bilimlerinden yararlanarak, mühendislik tasarım sürecini de işin içine katılarak disiplinler arası kazanımların aktarıldığı eğitim yaklaşımıdır.
İkinci gün ekip ile daha iyi ilişkiler kurmuş, işleyişi oturtmuştuk. Sinop Üniversitesi’nden Tuğra Karademir hocamız Arduino programlamaya giriş yaptı. Birçok sensörün kullanımı ile ilgili örnekler yaptık. Arduino’yu IDE üzerinden kod yazarak programladık. Burada aslında daha önce kodlama yapmamış olan arkadaşlar için temel seviyede kodlama bilgisi de kazandırılmış oldu. Ardından STEM etkinliklerinde nasıl etkili olarak kullanabileceğimize yönelik konuştuk. İnanılmaz verimli bir gündü.
Üçüncü gün BÖTE bölüm hocalarımızdan Memet Üçgül ile Lego Mindstorm Ev3 ile robotik programlamaya yönelik örnekler yaptık. Engelden kaçan robot, çizgi izleyen robot gibi örneklerden sonra öğrendiklerimizi uygulayacağımız bir challenge ile günü kapattık. Aslında bu gün sonu etkinlikleri de birer STEM etkinliği idi.
Dördüncü gün Arduino programlamayı blok tabanlı editör ile nasıl yapabileceğimizi gördük. ArduinoBlocks adlı web üzerinden çalışan blok tabanlı editörü kullanarak Arduino’muzu programladık. Günün başında temel elektronik bilgisi aldık. Mikro işlemci, mikro denetleyici gibi kavramları öğrendik.
Son gün STEM etkinlikleri hazırlanırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini yine bölüm hocalarımızdan Serhat Altıok‘tan dinledik. Ders planı yazarken nelere dikkat etmek gerek, kazanım seçiminde nasıl davranmalıyız gibi soruların cevaplarını almış olduk. Hatalı yazılmış ders planları üzerinden nelere dikkat etmemiz gerektiğini net bir şekilde görmüş olduk. Öğleden sonra gruplar halinde ders planı ve STEM etkinlikleri tasarlayıp bunlar diğer grup üyelerine sunduk.
Etkinlik Sonu Fotoğrafımız (Tamam kadro değiliz maalesef ama)
Etkinlik sonunda pasta kesip katılım belgelerimizi teslim aldık. Toplu fotoğraflar çekindik.
Sosyal Aktiviteler
Kırıkkale çok sosyal bir şehir olmamasına rağmen yapılabilecek birçok aktiviteyi ekipçe yapmaya çalıştık. Okey de oynadık, bowlinge de gittik.. Akşamları sohbet muhabbet ortamımız eksik olmadı. Bu tür etkinliklerimize hocalarımızın da katılması bizi mutlu etti.
Çok kısa süre içerisinde, uzun süredir birlikteymiş gibi hissettiren sıcak dostluklar kurduk. Yıllardır aynı fakültede öğrenim görüyor olmamıza rağmen bu seminerde tanıştığım Şeyda belki de en ilginç olanıydı. Bir de o kadar şehir içerisinden hemşehrim olarak katılan Özge’yi sayabilirim. Burdur’dan katılan Mustafa, Aziz ve Abdullah üçlüsünden bahsetmeden olmaz diye düşünüyorum. Aslında burada herkese teker teker yer vermek isterim ama yazıyı çok uzun tutmak istemiyorum.
Nasıl bağlandıysak ayrılırken bir kötü oldum.. Otogardan son kişiyi de uğurladıktan sonra kaldığım yurda dönerken tüm bu hafta gözümün önünden geçti 🙂 Umarım bitmeyen, sağlam temeller üzerine kurulmuş dostluklar edinmişizdir.
Teşekkürler
Böyle bir seminerde bizi bir araya getiren ve kıymetli bilgileri bize katmak için çaba sarf eden başta Kırıkkale Üniversitesi Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Ana Bilim Dalı başkanı Erman Yükseltürk olmak üzere tüm eğitmenlerimize; proje boyunca her türlü işe koşan arkadaşlarım Şeyda, Nur (Aslında Şeyda adını kullanıyor ama burada farklılık olsun diye ikinci adını yazdım 😀 ), Sena ve Yusuf’a; ülkemizin dört bir yanından katılan dostlara teşekkürler.
Gelecekte bu tür seminerleri ve etkinlikleri proje sorumlusu olarak yürüttüğüm günleri görmek dileğiyle..
Evrim, popülasyon içi gen ve özellik dağılımlarının nesiller içerisindeki değişimidir ¹. Evrim teorisi bir yandan tartışıladursun biz yapay zeka ışığında insanın evrimine bir göz atalım.
Evrimin temel bir doğa kanunu olduğunu biliyoruz. Canlılık bundan önce, şu andaki haliyle var olmadı ve bundan sonraki süreçte de bu şekilde kalmayacak. Bunu sadece insan değil, birçok türün değişimi ile tespit ettik. Fosil kayıtları, arkeolojik kazılarda elde edilen veriler, gen haritaları gibi birçok veri bize evrim gerçeğini gösterdi.
Evrim mekanizmaları, evrimin neden ve nasıl gerçekleştiği ile ilgili birçok kapsamlı teori ortaya attı. Bu mekanizmalardan biri de elbette seçilim mekanizması. Bilindiği üzere doğada hiçbir canlı kara kaşı, kara gözü için var olmadı. Seçilim baskısı onları şimdiki duruma getirdi. Diğer bireylere göre daha avantajlı olan bireyler soyunu devam ettirme şansı buldu. Bu bireylerin soyunda da diğer bireylere göre daha avantajlı olanlar seçildi, avantajsız olanlar elendi. Tabi bu seçilim işlemi herhangi bir güç tarafından tetiklenmek zorunda da değildir.
İnsanın Evrimi
İnsan evriminin dijital modellemesi.
İnsanın (Homo Sapiens) evrimi de diğer birçok tür gibi uzun zaman dilimlerinde gerçekleşmiş ve seçilim baskısı insanı bugünkü haline getirmiştir. Elbette ki bugünkü halimizle de kalmayacağız.
Henüz 4 ayak üzerinde yürüyen atalarımız dünyada yaşamaktayken dünyanın dört bir yanına dağılmaya başladığımız ve bulunduğumuz coğrafyaya uyum sağlamaya çalıştığımız bilim insanları tarafından dile getirildi. Ağaçta meyve toplayarak beslenen bu canlılar geniş ovalara çıktığında avcılara karşı savunmasız kalabiliyorlardı. Ancak iki ayağı üzerinde durabilenler avcıları daha yaklaşmadan sezebildi ve hayatta kalma oranı da dört ayağı üzerinde yürüyenlere göre daha fazla oldu.
İnsan evriminde buna benzer örnekler çoğaltılabilir. Şimdi ise önümüzde daha ilginç bir seçilim baskısı var. Üstelik bu seçilim baskısı insan tarafından geliştirildi: “Yapay Zeka“.
Yapay zekanın gelecekte birçok mesleği bitireceği tahmin ediliyor. Şu anda bile bazı fabrikalar tamamen insansız üretim yapıyor. Tayvan’lı teknoloji devi Asus ekran kartı üretiminde sadece yapay zekalı robotları kullanarak insan eli değmeden üretimi yapıyor. Elon Musk’ın şirketlerinden Tesla yapay zeka destekli otomobilleri ile sürücüsüz otomobil dünyasına yön veriyor. Hala geliştirme aşamasında olan bu sistem arada bir direksiyona dokunmanızı istiyor ancak yeteri kadar geliştiğinde muhtemelen buna da gerek olmayacak.
Her türlü sektörde yapay zekanın yaygınlaşması elbette ki insanı da etkileyecek. İnsanların çalışması gereken yeni sektörler doğacak ve mevcuttaki birçok sektörden insan faktörü silinecek. Bu yeni sektörlerin büyük çoğunluğu ise benim tahminlerime göre “Bilim, teknoloji, sanat, ar-ge, analiz, raporlama, yazılım” gibi alanlara yoğunlaşacak.
Bu bahsetmiş olduğum alanların genel olarak ortak özelliği nitelikli (donanımlı) insan olmayı gerektirmesi. Yani kısaca daha zeki olanlar avantaj sağlayıp bu dünyaya ayak uydurmaya devam ederken, biraz daha az zeki olanlar bu seçilim baskısı sebebi ile elenecek. Burada alınacak, üzülecek herhangi bir olumsuzluk yok zira evrim bir doğa kanunudur.
Anlaşılan o ki uzak gelecekte bizi daha zeki insan nesli bekliyor. Belki o zaman daha zeki insanlar bilime, teknolojiye ve araştırmalara daha çok yoğunlaşır ve bunun sonucunda savaşlar biter; hak, özgürlük, adalet gibi kavramlar sözde kalmaz. Şimdilik sadece bir ütopya…
Önemli Not: Bu yazıda geçen hiçbir cümle akademik bir kaynak olma iddiasında değildir. Bu yüzden bu yazıdaki içeriklerin doğruluğunu teyit etmeden herhangi bir içerikte kaynak olarak kullanmayınız.
Son bir yada bir buçuk haftadır Google’ın yapay zekalı asistanı Türkçe dili için de kullanıma sunuldu. Birçok teknoloji sitesinde haberler yapıldı, videolar çekildi. Muhtemelen dandik Youtube kanalları da “Google asistanını trolledik” başlıklı videolar çekmeye başlamıştır. Ancak web dünyası için daha farklı düşünmemiz bir konu daha var. Yapay zekanın ışığında SEO’nun geleceği…
Google Asistan Nedir?
İçeriğe geçmeden önce Google Asistan nedir bundan kısaca bahsetmek istiyorum. Bunlar hep ziyaretçiyi sitede tutma yöntemi işte 🙂 Google Asistanını bilmeyen biri muhtemelen başka bir siteye gidip geri gelmeyi unutacaktı. Amaan Görkem çok uzattın demeden başlıyorum.
Google Asistan adından da anlaşılacağı gibi sizin günlük dijital işlerinizde size yardımcı olmak amacıyla geliştirilen yapay zekalı bir yazılım. Birçok işinizi sizin yerinize, telefona dokunmanıza gerek dahi kalmadan gerçekleştiriyor. Yapabildiği bazı şeyleri örnek vermek gerekirse sizin yerinize alarm kurabilir, birini arayabilir, mesaj gönderebilir, İStediğiniz müziği açabilir, tuttuğunuz takım ile ilgili bilgileri size sunabilir, yazı tura atabilir ve maalesef fıkra anlatabilir. Evet maalesef dedim çünkü fıkralar rezil 😀
Google Asistan ile örnek bir arama (Evet birinci sırada ben varım 🙂 )
Uzun süredir dünyanın birçok ülkesinde hizmet veren asistanın ülkemizde de kullanıma açılması gayet hoşnut edici bir gelişme. Android telefonunuzda güncellemeleri yaparak asistanı kullanmaya, keşfetmeye başlayabilirsiniz. O halde konumuza dönelim. Yapay zeka SEO’yu nasıl şekillendirir buna göz atalım.
Yapay Zeka ve SEO
Yapay zekalı asistanların (Google Asistan, Siri, Cortana) birçok işimizi kolayca halletmesinden bahsetmiştik. Bu işlerden bazıları da webde bizim yerimize arama yapmak. İşte bu konuda website sahiplerini, SEO uzmanlarını az da olsa tedirgin ediyor yapay zeka. Zira alışılagelmiş web aramalarında ziyaretçi aramasını yapar, ilk sayfada en yararlı 10 içeriğe ulaşır ve kendi kararı ile bu seçeneklerden biri veya birden fazla siteyi sırayla gezme işlemlerini yaparak içeriğe ulaşır. (En yararlı 10 içerik derken arama motoruna göre dedim. Yoksa bu yararlı kavramına Hürriyet, Milliyet gibi sadece otoritesini kullanarak ilk sayfada yer edinen siteler dahil değil.)
Şimdi bu yapay zekalı asistan yazılımların nasıl arama yaptığına bakalım. Siri arama sonuçlarını sadece başlıklarını ve domain adını göstererek alt alta listeliyor. Google Asistan ise Başlık, içerik url’si (ya da yapılandırdıysanız breadcrumb) ve arama sonucunuza uygun paragaf ve ya kelimelerden bir kısmı göstererek (description değil yanlış anlaşılmasın) yan yana listeliyor. Google asistanda ilk sıradaki siteyi görüyoruz ve diğer siteleri görmek için parmağımızla kaydırma hareketini yapmamız gerekiyor.
Şimdi bir website sahibi gözünden bakalım. İçeriği hazırladık, özgün görselleri sitemize yükledik, araya ufak anahtar kelimeler serpiştirdik, yayınladık, sosyal medyada paylaştık.. Sonra ne oldu? Bir kişi aramayı yapay zekalı asistan ile anahtar kelimemizi arattı. Sitemiz yukarıda bahsettiğim boş içerikleri ile sadece otoritesini kullanarak zirvede kalan “haber” siteleri ilk sırada olduğu için sitemiz görünmedi, tıklanmadı.
“Ya amma ağladın be yeniliğe ayak uydur!” diyenleri duyar gibiyim. Aksine ben yapay zekaya ve yapay zekalı kişisel asistanlara karşı değilim. Destekliyorum. Ancak SEO çalışmalarının, ileride bu teknolojinin yaygınlaşacağını düşündüğümüzde nasıl bir hal alacağını göz önüne sermek istiyorum. Zira yakında bu asistanlar nokta atışı içeriği seçip kullanıclara okuyacak duruma da gelecekler, şüphesiz. İşte bu durumda arama sonuçlarında birinci sırada olmayanlar için sıralama hiçbir şey ifade etmeyecek.
Peki Ne Yapmalıyız?
Oyunu kuralına göre değil kralına göre oynamalıyız. Madem ki Google (ve diğerleri) yapay zekaya önem veriyor. Sıralama algoritmalarında yapay zekadan faydalanıyor, sonuçları kullanıcılara sunarken asistanı yapay zeka ile yönetiyor; o halde biz de yapay zeka destekli SEO araçları üretmeli veya üretilmiş bu tür yapay zeka destekli SEO araçlarını kullanmalıyız. Örneğin klasik sıralama takip yazılımları ile sitemizin konumunu kontrol etmektense anahtar kelimelerimizde ve bu anahtar kelimelerin türevlerinde ilk sayfalarda bulunan içerikleri (title, description, H Tagları, kalın ve eğik yazılmış kelimeler, anahtar kelime yoğunluğu, görsel alt etiketleri vs) analiz eden yazılımlar oluşturmamız, kullanmamız gerek.
Bu yazılımlar bize edindiği bilgi birikimi ile öneriler sunup birinci sırayı garanti edebilir. Aynı zamanda birden fazla siteyi ve birden fazla kategorideki siteleri yöneterek denemeler yapmalı, algoritma güncellemelerine ayak uydurmalı. Unutmamak gerekir ki Google her geçen gün arama sonuçlarını daha yararlı hale getirmeye çalışıyor ve bu sıralama kriterleri içerisinde içeriklerin insan tarafından yazılmış olma durumu bir avantaj sağlamıyor. Zaten kolay kolay da anlaşılabilecek bir olgu değil.
Eğer ki internet üzerinden haberleri takip eden biri iseniz veya son zamanlarda bir konu hakkında bir araştırma yaptıysanız yapay zeka robotlar tarafından yazılmış bir içerik okumuş olma olasılığınız çok yüksek. Siz bunun farkına bile varmadınız.
Lafı toparlayacak olursak; Yapay zeka durmadan ve hızla gelişen teknoloji. Bizler de bu teknolojinin yönetiği bir ortamda daha iyi bir sıralama almak istiyorsak bu yapay zekayı iyi anlamalı, doğru çözümler üretmeliyiz. Bunu yaparken de yine yapay zekadan faydalanmalıyız.
SEO araçlarını yapay zeka ile güçlendirecek bazı Türk firmaları da halen çalışmalarına devam ediyorlar. Yapay zeka SEO’yu nasıl etkileyecek bunu birlikte göreceğiz. Esen kalın…
Evet uzun süredir yazı yayınlamıyordum ama artık vakti geldi. Yazı yayınlamamamın birden fazla sebebi olsa da en büyük sebep Windows işletim sisteminin saçmalıklarından bıkmış olmam. Bunun neticesinde de Windows’tan ayrılmaya karar verdim ama hangi işletim sistemini kullanacaktım?
Önce Linux dağıtımlarına bakmak istedim ancak sürekli kullandığım Adobe yazılımları orada yoktu. Android kullanayım dedim ancak Android henüz PC için yeterli değildi. O zaman Mac alacaktım. Elimi cebime attığımda para yerine anahtarlık çıkınca elimdeki Laptop’a acaba Macintosh kurabilir miyim diye düşündüm. Cevap: EVET!
Önce araştırma yapmaya başladım. Nasıl olur, nasıl yapılır diye araştırırken Hackintosh Türkiye Destek Platformu olarak kendini tanımlayan osxinfo.net ile karşılaştım. Öncelikle hackintosh nedir bunu bir belirteliyim.
Hackintosh, Apple Mackintosh sistemlerin resmi olarak desteklemediği cihazlara kurulmasına verilen kurulum yöntemi adıdır.
Hackintosh kavramını da açıkladığımıza göre şimdi maceramıza dönelim 🙂
Yukarıda bahsettiğim siteden MacOS High Sierra imaj dosyasını indirdim. Rehber videosundan izleyerek kurulumu başarıyla tamamladım. Sistem USB olmadan boot edemiyordu. Bunun için clover bootloader kurmam gerektiğini öğrendim ve bu kurulumu da tamamladım. Başarılı bir hackintosh kurulumunun ardından yapılması gereken işletim sistemi tarafından native (yerleşik) olarak tanınmayan donanımları tanıtmaktır.
İşte zurnanın “S.a krdş bi sıkıntı mı var?” dediği noktaya geldik. Daha önce Sierra sürümünde çalıştırmayı başardığım bazı donanımlar (Özellikle WiFi kartı) çalışmamıştı. Bu problemin üzerine gidip birçok deneme yapmış olmama rağmen sistem kartı tanımadı. Laptop cihazı laptop yapan en önemli parçalardan birinin çalışmaması benim için büyük problemdi ve Sierra (Bir alt sürüm) sürümüne dönmeye karar verdim.
Hackintosh arayüzü
Sierra Sürümü İmajı ve Kurulum
Yine aynı sitede yer alan Sierra imajını indirip USB belleğe yazdım. Ardından yeni bir kurulum daha yaptım. Geçen seneki dual boot (Windows+MacOS) denememde yedeklemiş olduğum kextleri bulut hesabımda buldum. Evreka 😀
Yeri gelmişken kext nedir bunu da açıklayalım madem değil mi? Kext Kernel Extensions kelimesinin kısaltılmasıdır. İşletim sisteminin çekirdeğine eklenen bir uzantıdır. Windows sistemindeki driver sistemine benzetebiliriz.
Gerekli kextleri gerekli konumlara kurduktan sonra baktım ki WiFi, FN tuşları, Touchpad, Hoparlör, Mikrofon çalışıyor. Daha ne ister ki insan dedikten ortalama yarım saniye sonra ekran parlaklığının çalışmadığını farkettim. Haydaaaaa! Neyse ki imajı indirdiğim sitede kullandığım sürüm için ekran parlaklığı aktif etmek içim detaylı bir rehber hazırlanmıştı. Ancak tecrübesiz olduğum noktadan geldi. DSDT ve SSDT dosyalarına yama yapmam gerekecekti. Buyur buradan yak 🙂
DSDT, BIOS’taki ACPI tablosunun dosyaya dökülmüş halidir. DSDT tablosu , ACPI sistemlerde işletim sistemine bilgisayarın donanımı hakkında bilgi veren veritabanını içeren tablodur. Çoğu donanım üreticisi DSDT tablosunu Windows’a göre ayarladığından dolayı Windows’tan farklı bir işletim sistemi kurmak istediğinizde (Unix, Mac OS X) bu tabloda düzenleme yapmanız gerekir.
Alıntı: Technopat Recep Baltaş
Rehberi takip ederek yapmış olduğum DSDT dosyalarını sisteme entegre edip bilgisayarı yeniden başlattım. Ne oldu dersiniz? Evet, ÇALIŞMADI! 2 Gün (sadece akşamları) nerede hata yaptığımı görmek için çalıştım. Sonradan farkettim ki config.plist dosyasında yamayı uygun yere eklememişim. Diğer yamalardan örnek alarak ekran parlaklığı yamasını doğru yere ekledim. Ta daağğ (O ses tonuyla okuyanlar bi ses etsin) 😀
Sistem açıldığında artık ekran parlaklığı da çalışır hale geldi. Artık hazır derken pil göstergesini de üst çubuğa almak istedim. Önce pil için gerekli kext’i yükledim. Sonra da üst çubuğa aldım. Ancak sürekli %0 görünüyordu. Sistem, pilimin durumunu okuyamıyordu. Daha önce düzenlemiş olduğum DSDT dosyasına bir de pil yaması uyguladım. Bu sefer sorunsuz bir biçimde yamalamış ve tanıtmış oldum. Bu sayede de sorunsuz bir Hackintosh cihazım olmuş oldu 🙂
Teşekkürler
Kurulum ve hata düzenlemeleri konusunda birçok konuda yardımı dokunan Osxinfo.net yöneticisi @montezuma başta olmak üzere tüm foruma teşekkür ediyorum.
Ayrıca yazıyı sonuna kadar okuduğun için sana da çok teşekkür ederim. Başka bir tıkırtıda görüşmek üzere 🙂
Website sahipleri olarak sitemizdeki hataları bazen göremeyiz, bazen de gözardı ederiz. Bunların genel sebebi elimizde somut bir raporun bulunmamasıdır. Etkili bir raporu bir SEO uzmanından edinebilirsiniz. Ancak kendi raporunuzu hazırlamak için basit birkaç işlem ile kendinize “Yeterli” derecede bir rapor hazırlayabilirsiniz. Üstelik ÜCRETSİZ!
Daha önce hazırlamış olduğum 50’den Fazla Ücretsiz SEO Aracı yazısında da yer alan favori tarama yazılımı olan Screaming Frog ile istersek kendimiz için, istersek de SEO çalışmalarını yürüttüğümüz müşterileriniz için bir rapor oluşturabilirsiniz.
Peki raporumuz ne işe yarayacak?
Oluşturmuş olduğumuz SEO raporu bize içerik ve teknik analizler ile bilgiler verecektir. Benim önerdiğim kullanım şekli periyodik olarak raporu alıp karşılaştırmalı analiz yapmanızdır. Zaman içerisinde sitenizde olan değişimleri görebilir, SEO yol haritanızı bu doğrultuda düzenleyebilirsiniz. Ayrıca iyiye gidişat olduğu taktirde bunu da raporunuzda görebilir ve kendinizi pekiştirebilirsiniz 🙂
SEO Raporu Nasıl Hazırlanır?
Öncelikle Screaming Frog yazılımını kendi sitesinden indirmemiz gerekiyor. Boyutu çok büyük değil. 216 MB boyutlu bu yazılımı indirip kurmamız gerekiyor. Ardından raporunu almak istediğimiz siteyi yazılım ile tarıyoruz (crawl ediyoruz demedim. Türkçemize dikkat edelim 🙂 ) Tarama süresi sitenin sayfa sayısına göre değişkenlik gösterir. Eğer ücretsiz sürümü kullanıyorsanız 500 sayfayı tarayabilirsiniz.
Tarama işlemi bittikten menü çubuğunda “Reports” sekmesinden “Crawl Overview” isimli raporu “Excel 97-2004” biçiminde kaydetmemiz gerekiyor.
Screaming Frog Raporu Kaydetme
Yukarıdaki görseldeki gibi dosya çıktısını aldıktan sonra dosyayı Excel ile açıyoruz. Aman tanrım! O da ne? Her yerde sadece sayılar ve yazılar var. Nerede bu görsel rapor eyy Görkem 🙂
Panik yok Şimdi bu yazının en altında verdiğim bağlantıdan Excel dosyasını indirip onu da açıyoruz. Karışımıza örnek bir rapor dosyası gelecektir. Sayfanın altında iki sekme olduğunu göreceksiniz. “Veri” sekmesine geçtikten sonra az önce açmış olduğumuz Screaming Frog raporundaki tüm içeriği kopyalayıp “Veri” sekmesindeki yazıları silip yapıştırıyoruz. Veri sekmesinde gerekli düzenlemeyi yaptık. Şimdi “Rapor” sekmesine geçip raporumuza göz gezdirebiliriz.
Raporu PDF Olarak Kaydedebilir Miyiz?
Cevap: EVET. Raporu tamemen A4 Boyutunda sayfalara sığacak şekilde hazırladığım için PDF olarak kaydedebilir, isterseniz arşivler isterseniz de dilediğiniz kişiler ile paylaşabilirsiniz. Peki nasıl yaparız?
Excel programı yerleşik olarak PDF kaydetmeyi destekler. Sol üst kısımda bulunan dosya menüsünden farklı kaydet’e tıklayın. Ardından nereye kaydetmek istediğinizi soracak. Kaydedeceğiniz dizini seçtikten sonra dosyanıza isim verebilir, altında bulunan “Kayıt Türü” seçeneklerinden PDF türünü seçip kaydedebilirsiniz. PDF dosyaları birçok cihazda kolaylıkla açılabilir. PDF dosyasını açmak için web tarayıcınızı kullanabilirsiniz. İsterseniz de bu raporu yazdırarak fiziksel bir kopyasını alabilirsiniz.
SEO Raporunu PDF olarak kaydetme
Şimdi gelelim uyarılara..
Screaming Frog sürekli güncellenen bir yazılım. Şu anda son sürümü 9.2 numaralı sürüm. Raporumuz da bu sürüm ile uyumlu çalışacak şekilde hazırlandı. Yazılım güncellendikçe raporu ve yazıyı da güncelleyeceğim. İsterseniz bu sayfayı favorilere ekleyip yazılım güncellendikçe kontrol edebilirsiniz.
Son bilgilendirme: SEO Raporu dosyasını ücretsiz bir şekilde açık kaynak olarak yayınlıyorum. İstediğiniz şekilde geliştirip dağıtabilirsiniz.
Günümüzde internetin amaçları gelir odağı olması sayesinde yeniden şekillendi. Son yıllarda hayatımızda çok fazla duymaya başladığımız kavramlardan birisi de “e-ticaret”. E-ticaret ile elimizi bile sürmeden bir ürüne para verip alabiliyor ve evimize gelmesini sağlayabiliyoruz. Kimi zaman ise fiziki olarak var olmayan ürünler için e-ticaret sitelerini kullanıyoruz. Aldığımız hizmetler, yazılımlar gibi birçok internet sitesinde en önemli şey ise şüphesiz “iletişim” sisteminin hızlı ve kullanışlı olması.
Kullanıcı her zaman en hızlı desteği almak ister. Bu konuda webmastera da bolca sorumluluk yüklenir. Zira iletişim ağını doğru yapılandırmak ve bunun hızlı yönetilebilir olması zaman kazandırır. İşte bu noktada JivoChat size esnekliği ve hızı vaat ediyor.
Canlı Destek Sistemi JivoChat Nedir?
JivoChat bir canlı destek sisteminden fazlası olmayı başaran bir platformdur. Websitenizde anlık görüşme sağlanabileceği gibi e-mail, Facebook, Viber, Telegram ve yakında eklenecek olan Whatsapp entegrasyonu ile tüm iletişim ağınızı tek bir kontrol panelinden yönetebilirsiniz. Aynı zamanda sesli aramalara da destek veriyor.
JivoChat iletişim kanalları
JivoChat canlı destek sisteminin en can alıcı noktası ise tamamen ücretsiz sunulan bir paketin bulunması. Sisteme ilk üye olduğunuzda ise sizlere 14 günlük “Pro Sürüm” hediye ediliyor. Tüm özellikleri test etmek için yeterli bir süre. Bu süre sonlandığında isterseniz pro sürümü satın alabilir, isterseniz de ücretsiz sürümü kullanmaya devam edebilirsiniz.
JivoChat sadece bir kişinin yönetmesi gereken bir sistem de değil. İletişim ekibiniz için birden fazla temsilci atayabilirsiniz. Üstelik temsilcilerin hangi iletişim kanalı ile ilgileneceğini de belirleyebilirsiniz.
Görsel Düzenleme
Sitenizde görselliğe önem veriyorsunuz. Canlı destek eklentisi nasıl duracak peki? Bunu da çok güzel çözen JivoChat siteniz ile uyum yakalıyor. Renkleri, yazıları, yazı renklerini ve boyutlarını, mesaj kutusu konumlandırmasını kendiniz belirleyebiliyorsunuz. Üstelik sitenizde herhangi bir değişiklik yapmanıza da gerek yok. Sadece panelden değiştirin, anında etkin olsun.
Jivochat Nasıl Kurulur?
Siteye ücretsiz üye olmanız ilk adım. Üye olduktan sonra ise karşınıza yönetici paneli açılıyor. Buradan iletişim kanallarını eklemeniz için gerekli talimatlar geliyor. Öncelikle Facebook, Mail gibi ayarları yapmanızı ardından sitenize canlı destek kodunuzu eklemenizi öneririm. Ardından siteniz için canlı destek sisteminin ayarlarını (Renk, font vs.) yaptıktan sonra sitenize gerekli kodu eklemeniz gerekiyor.
JivoChat Entegrasyonları
Öncelikle websitenizin altyapısını bilmeniz gerekiyor. Sistemde WordPress, Joomla, Magento, OpenCart, Shopify gibi birçok hazır CMS için hazırlanmış eklentiler mevcut. Eğer siteniz özel yazılım ise telaş etmenize gerek yok. Size verilen kodu </body> tagından hemen önce yapıştırmanız halinde sitenizde görülmeye başlanacaktır. Zaten kurulum aşamaları açık ve net bir biçimde yayınlanmış. Yine de yapamazsanız destek birimi size hızlıca yardımcı oluyor.
Sürekli website yapıp satışını yapan biri iseniz partner programına dahil olarak müşterileriniz üzerinden gelir de elde edebilirsiniz. JivoChat sitesine gitmek için buradaki bağlantıyı kullanabilir tüm özellikleri kendiniz keşfedebilirsiniz.
Merhaba. Website sahibi herkes sitesinin arama motorlarında üst sıralarda listelenmesini ister. Tabii bunun için de sıkı çalışma yaparak SEO uyumunu yakalaması gerekir. Ancak insan her zaman hata yapabilir. Ayrıca çok fazla ölçüt olduğu için işimizi kolaylaştırmak için birçok SEO aracı geliştirilmiştir.
SEO ile ilgilenenler en kaliteli araçların yüksek fiyatlı olduğunu bilir. Özellikle de bu yazının kaynağı olan Ahrefs…
Elimizdeki SEO araçlarını üç ana başlık altında inceleyeceğiz:
Tanınmış ücretsiz SEO araçları;
Az bilinen ücretsiz SEO araçları;
“Freemium” SEO araçları
Bunların dışında bildiğiniz SEO araçlarını yorum alanından bana bildirerek yazıya eklenmesini sağlayabilirsiniz. Haydi başlayalım 🙂
Tanınmış En İyi Ücretsiz SEO Araçları
Zaten çoğunuzun bildiği SEO araçları bu başlık altında 🙂 Her website sahibinin SEO araç çantasında bulunması gereken araçlar.
NOT: Belli bir sıraya göre dizilmemiştir.
Answer the Public – Google otomatik tamamlama sonuçlarını bir araya toplayan ve bunları belirli kategoriye göre ayırarak görsel grafikler ile size sunan bir araç. 12 Dilde hizmet veren sitede maalesef Türkçe seçeneği yok ancak Türkçe sorgularda çok isabetli olmasa da sonuç veriyor. Ne kadar işinize yarayacağı takdirini size bırakıyorum.
UberSuggest – Bir kelimeden birçok anahtar kelime önerisi sunan ve bunları sunarken üyelik istemeyen kıymetli bir araç. Ayrıca bu önerileri bir “.csv” dosyası olarak da alabiliyoruz. Üstelik bu sitede Türkçe dili destekleniyor. Ayrıca buna alternatif olarak Keyword.io ve Google Anahtar Kelime Öneri Aracı da kullanılabilir.
UberSuggest aracı
Soovle – Yine çok kullanışlı bir anahtar kelime aracı. Yazdığınız kelimeye uzun kuyruklu (LSI) anahtar kelime bulmak için işe yarıyor. Aynı anda Google, Bing, Yahoo, Wikipedia, Amazon, YouTube ve Answers.com sitelerinde otomatik tamamlama verilerini tek bir ekranda gösteriyor.
Hemingway Editor – Blog yazarları için güzel bir araç. Aslında sadece bir editör. Ancak kullandığınız kelime ve cümleleri daha etkili hale getirmenize yardımcı oluyor. Desktop uygulamasını edinmek isterseniz belli bir ücret ödemeniz gerekiyor. Ancak web tabanlı kullanmak da yeteri kadar kullanışlı.
Beam Us Up – Windows için SEO tarama yazılımı. Screaming Frog yazılımına başarılı bir ücretsiz alternatif SEO aracı. Ayrıca Excel ve Google Drive ile entegre çıktılar üretebiliyor. Analizlerinizde çok işinize yarayacağına eminim.
Google Keyword Planner / Trends / Webmaster Tools / Analytics / Sheets – Aslında açıklamaya bile gerek yok ama yine de bahsetmeden geçmeyelim. Keyword Planner ile anahtar kelime bulun, Trends ile son zamanlarda en çok aranan kelimelere göz atın, Webmaster Tools ile website sorunlarınızı takip edin. Analytics ile sitenize gelen ziyaretçilerinizi analiz edin. Verilerinizi ve analizlerinizi düzenli bir şekilde saklayın, işleyin, analiz edin.
Bing Webmaster Tools – Google webmaster araçlarına çok benzer Bing alternatifi. Site haritası ekleyin ve sitenizdeki hatalarınızı analiz edin.
Yandex Metrica – Favorilerimden biri. Ücretsiz araçlarda pek sunulmayan muazzam analiz özelliklere sahip. Isı haritaları, form analizi, oturum kaydı gibi özelliklere sahip. Detaylı incelesini de sitemde yayınlamıştım. Yandex Metrica ile Ziyaretçilerinizi İzleyin adlı yazımı okuyup daha detaylı bilgi alabilirsiniz.
Az Bilinen En İyi Ücretsiz SEO Araçları
Evet, bu SEO araçları pek bilinmiyor. Ancak onların ünlü olmaması yararlı olmayacağı anlamına gelmez. Haydi, bu araçlara yakından bakalım 🙂
NOT: Belli bir sıraya göre dizilmemiştir.
MergeWords – Elinizdeki anahtar kelimeleri birden fazla alternatif şekilde birleştirmeye yarayan bir kelime kombinasyon aracıdır.
Keyword Shitter – Bir anahtar kelimeden yüzlerce uzun kuyruklu anahtar kelime üreten çok hızlı çalışan bir araç. Ayrıca ürettiği anahtar kelimeleri “.txt” çıktısı olarak indirmenize olanak sağlıyor. Herhangi bir üyeliğe vs. gerek kalmadan birçok anahtar kelime bulmanız konusunda çok yardımcı olacak.
LSIgraph.com – Yine bir uzun kuyruklu anahtar kelime oluşturucu araç 🙂 Anlamsal olarak yakın kelimeler bulma konusunda iddialı bir araç.
SERPs.com’s Keyword Research Tool – Anahtar kelime üretmenin ötesinde aranma hacmini, kelime zorluğunu ve reklam tıklama başına ödenecek parayı da gösteriyor. Ayrıca tüm bu kelimeleri “.csv” dosyası olarak indirebilirsiniz.
Small SEO Tools Plagiarism Checker – Bir içerik hazırladınız ancak daha önce benzer yazılar da hazırlanmış olabilir. Aynı cümleleri kullanmak sitenizi kopya içerik konumuna düşürebilir. Bu araç sayesinde yazılarımızın özgünlüğünü test edebiliriz.
Bulk Webpage Word Counter – Toplu bir biçimde kelime sayaç aracı. Bir seferde 10 URL tarayabilen araç sayesinde içeriklerdeki kelimelerin sayılarını bir tabloda görebilirsiniz. Rakip analizinde de çok işinize yarayacaktır. Ayrıca bu tabloyu “.csv” olarak alabilirsiniz.
RankTank.org – Google Dokümanlar ile SEO takibi yapabileceğinizi biliyor muydunuz? Eminim birçok kişi bilmiyor. Ancak Bu siteden hazır olarak alacağınız tabloları kendinize göre düzenleyerek Google Dokümanlar içerisine yükleyerek takip yapabilirsiniz. Anahtar kelime sıralama takibi, backlink takibi, genel SEO analizi gibi birçok hazır dosyayı açık kaynak bir biçimde bize sunan site sayesinde aslında birçok araca ihtiyacımız kalmıyor.
iSearchFrom.com – Google’da bir başka şehirdeymiş gibi ve ya başka bir cihazdaymış gibi arama yapabileceğiniz muazzam araç. Buraya yazdıklarımdan çok daha fazla özelliği olan bu SEO aracını mutlaka ziyaret etmenizi öneriyorum. Özellikle yerel SEO çalışmalarınız için işe yarayabilir.
Am I Responsive? – Web sitenizin masaüstü bilgisayar, laptop, cep telefonu ve tablet bilgisayarlarda responsive bir şekilde görünüp görünmediğini test edebileceğiniz yararlı bir araç. Bu görünümleri de size çok güzel sunuyor. Yer imlerinize eklemenizde fayda var 🙂
Am I Responsive – Responsive test aracı
HEADMasterSEO – Sitenizdeki linklerin durum kodlarını (301, 404, 502 vs.) tarayan bir yazılım. Windows ve MacOS istemlerde çalışan yazılım ayrıca HTTP başlık alanlarını kontrol eder. Gelişmiş filtreleme özellikleri mevcut.
SERPLab – Günlük anahtar kelimenizi sorgulayabileceğiniz sıralama test aracı. İstediğiniz Google domaini (com.tr dahil) seçme imkanınız da var. İşini doğru yapan sade bir araç.
Varvy – Sitenizin Google yönergelerini izleyip izlemediğini kontrol eden araç. Sitenizde bulunan hataları ve nasıl yapılacağını söyleyen bir SEO aracı. Başarılı bir analiz sağladığını söyleyebilirim. Gözünüzden kaçan ufak hataları burada görebilirsiniz.
KnowEm Social Media Optimizer – Sitenizin sosyal medyada paylaşıldığında düzgün görünüp görülmediğini test edebileceğiniz bir site. Hatalarınızı da belirten site sosyal medya optimizasyonu için sizlere yol gösteriyor.
Where Goes? – Linklerin nereye yönlendirildiğini gösteren basit bir araç. Özellikle goog.gl gibi kısaltılmış linklerin nereye çıktığını bilmeden tıklamak kimi zaman tehlikeli olabilir. Bu araç ile direkt olarak yönlendirilen linki görebilirsiniz.
Google Business Review Link Generator – Google My Business için yorum sayfasına yönlendiren link oluşturmak için kullanılabilen bir araç. İşletme sahipleri için yorum ve yıldız puanlamaya teşvik etmek için yararlı.
“Twitter kelime araşır” – Herhangi bir kelimde belirlediğiniz twitter hesabı nasıl twit atmış görebileceğiniz bir araç.
“Freemium” SEO Araçları
Bu konuya başlamadan önce Freemium kelimesinin açıklamasını yapalım. Freemium, ücretli olarak sunulan hizmetlerin ücretsiz ve ya süreli deneme sürümleridir. Birçok tanınmış ve gelişmiş SEO aracının ücretsiz hizmetleri vardır. Birçok freemium SEO aracı bulunuyor.
NOT: Her zamanki gibi belirli bir sıraya dizilmemiştir 🙂
Ahrefs – Sektör lider, hepsi bir arada SEO aracı. Kendisini SEO uzmanı olarak tanımlayanların olmazsa olmaz araçlarından. Saymakla bitmeyecek araçlarını siteye gidip incelemeniz daha yararlı olacaktır 🙂 7 Günlük deneme sürümü 7 dolar ücret ile veriliyor.
SimilarWeb – Rekabetçi analizi açısından çok güçlü araçlardan biri. Sitelerin tahmini trafik analizini yapıyor. Ayrıca bunu çok güçlü bir şekilde yapıyor. Ayrıca bu trafiğin nereden geldiğini (Sosyal ağlar, organik, ücretli) analiz ediyor.
Readable – İçeriğinizin okunabilirliğini analiz edip “gürültüyü azaltmanıza” yardımcı olur. Çeşitli okunabilirlik puanları üzerinden yazınızı değerlendirir ve kompozisyonu güçlendirir. (Türkçe desteği var mı bilmiyorum 🙂 )
Screaming Frog – Lider web tarama yazılımı. Benim de favori araçlarımdan biridir. 500 sayfaya kadar ücretsiz kullanılabiliyor. Windows ve MacOS üzerinde çalışabiliyor. Taranan sayfalar ile istatistikleri “.csv” olarak çıktı alıp detaylı çalışma yapabilirsiniz.
Screaming Frog web aracı
Keywordtool.io – Google otomatik tamamlama özelliğini kullanarak bir anahtar kelimeden yüzlerce anahtar kelime önerisi çıkartabilir. Tabi bu anahtar kelimelerin aranma hacmini, CPC (tık başına ödeme) değerini görebilmek için üye olmanız gerekiyor. Ayrıca Youtube, Bing, Amazon, App Store gibi sitelerde de arama yapılabiliyor.
KWFinder – Belli bir anahtar kelimede detaylı analiz yapmanızı sağlayan SEO aracı. Raporları çevrim içi olarak inceleyebilir buna göre anahtar kelimeniz ile ilgili bilgi alabilirsiniz. Ancak raporları indirebilmek için üye olmanız gerekmekte.
Buzzsumo – Belirli bir anahtar kelimenin Google sıralamalarını, sosyal paylaşımlarını, backlinklerini analiz eden bir araç. Daha detaylı analizler için Pro paketi almanız isteniyor 🙂
Grammarly – Sadece İngilizce makaleler için kullanabileceğiniz bir yazım hatası ayıklama aracı. Tarayıcı eklentisi ve ya MS Word gibi uygulamalarda entegre olarak çalışabiliyor. İngilizce bir siteniz varsa yararlı olacaktır.
GTMetrix – Sitenizin açılış hızını test eden bir test aracı. Ayrıca en zor yüklenen kısımları analiz ediyor. Size sitenizi hızlandırma konusunda öneriler sunuyor. Sitenizin hız raporunu da ücretsiz bir şekilde indirebiliyorsunuz. En yararlı araçlardan biridir. Favorilerim arasında..
GtMetrix – SEO hız aracı
Mondovo – Anahtar kelime araştırmasından sıralama takibine kadar her şeyi kapsayan bir SEO araçları paketi. Aynı zamanda çeşitli SEO raporları üretir. Ücretsiz deneme hesabı açarak araçları deneyebilirsiniz.
SEO Site Checkup – Sayfa içi teknik SEO sorunlarını tespit eden ücretsiz aracı sayesinde birçok veriye erişin. Ayrıca bu raporları “.pdf” olarak indirebilirsiniz. Önerilerim arasında yer alır.
Copyscape – Sektör lideri kopya içerik kontrol aracı.
Hunter.io – Belirli bir alan adına ait mail adreslerini saniyeler içerisinde bulan bir araç. Siz sadece domaini yazın o mail adreslerini bulsun. Bir firmada çalışanlara ait bir maile ihtiyacınız olduğunda kullanabileceğiniz freemium bir araç.
Yoast SEO – WordPress tabanlı siteler için en iyi SEO eklentilerinden biri. Belki de en kapsamlısı. İçeriğinizi, etiketleri, anahtar kelimeleri optimize etmenize yarar sağlayan çok kapsamlı bir eklenti. Evet evet bu site de Yoast kullanıyor 🙂
URL Profiler – İçerik ve backlink denetimi sağlayan yazılım. Windows ve ya Mac bilgisayarlarda çalışabilen yazılımı 14 gün boyunca ücretsiz kullanabilir, memnun kalmanız durumunda satın alabilirsiniz. Ahrefs, Google Search Console, Google Analytics ve diğer büyük SEO araçları ile bütünleşik çalışabilir.
Fixerkit– Tamamen yerli girişimciler tarafından yürütülen Fixerkit ile gün gün anahtar kelime sıralama takibini yapabilir, Sosyal ağlara ve popüler blog sayfalarına tık tıkla gönderim yapabilirsiniz. İsterseniz sadece feed adresiniz ekleyerek bunların oomatik yapılmasını sağlayabilirsiniz. Site analiz ve anahtar kelime araçları kullanışlı. Sürekli gelişen bir proje. Üye olduğunuzda ücretsiz deneme süresi veriliyor. Süreniz bittiğinde ise ek süre talep edebilirsiniz. Yardımcı olacaklardır.
Sonuç Değerlendirme
Bu yazıyı hazırlamamda bana yardımcı “Ahrefs SEO Blog” sayfasına minnettarım. Sizlerin desteği ile de bu yazıyı sürekli güncel tutabilirim. Önerdiğiniz ücretsiz SEO araçlarını bana yorum alanında ve ya iletişim sayfasından gönderebilirsiniz. Emin olun en kısa sürede güncelleyeceğim.
Umarım herkesin işine yarayacak bir kaynak olmuştur. Bir başka yazıda görüşme üzere 🙂
Bir web siteye sahip olan neredeyse herkes Google Analytics’i bilir ve kullanır. Ancak pek kullanılmadığı halde değerli bilgileri sizlere sunan başka servisler de var. İşte bu yazıda onlardan biri olan Yandex Metrica‘ya göz gezdireceğiz. Haydi başlayalım…
Yandex Metrica Nedir?
Yandex Metrica; Site, ziyaretçi analizlerini ve takibini sağlayan ücretsiz bir hizmettir. Google Analytics’in vermediği bazı bilgileri Yandex ile takip edebilir, sitemizi bu veriler ışığında geliştirebiliriz. Yandex Metrica’nın üstün olduğu özellikler gelişmiş ziyaretçi analizleridir.
Yandex Metrica hizmetini kullanmak için öncelikle bir Yandex hesabı açmanız gerekiyor. Ardından Yandex Metrica sayaç ekleme sayfasına gitmeniz ve akabinde siteniz için bir sayaç oluşturmanız gerekiyor. Sayacınızı oluşturduktan sonra ise istediğiniz özellikleri seçmeniz gerekiyor. Yandex kullanmadığınız özellikler için ekstra js yüklemesi yapmayarak sistemi yormamayı amaçlıyor.
Yandex Metrica modülleri
Yukarıdaki görselde benim seçimlerimi görebilirsiniz. Seçimleri de yaptıktan sonra sayfanın altında bulunan izleme kodunu sitenizin header.php içerisinde <head> tagları arasına yapıştırmamız gerekiyor. Bu sayede Metrica sayaç kurulumunu tamamlıyoruz.
Şimdi analiz aracının en dikkat çekici özelliklerini birlikte inceleyelim.
Site Haritaları
Site haritaları deyince aklınıza sitemap.xml geldiğini tahmin ediyorum. Ancak Metrica site haritaları tamamen farklı bir kavram. Bu site haritaları dört başlık altında toplanmış. Bunlar:
Bağlantı Haritası
Tıklama Haritası
Scroll (Kaydırma) Haritası
Form Analizleri
Bağlantı haritası: Sayfalarınızda bulunan linkleri, tıklama sayılarını, tıklama oranlarını görüntüler. Üstelik bu haritaları web siteniz üzerinde etkileşimli bir biçimde görürsünüz.
Tıklama Haritası: Sayfalarınızda kullanıcıların en çok nereye tıkladığını gösteren haritadır. Bağlantı haritasından farklı olarak sadece bağlantıları değil tıklanan boş alanları da analiz eder. Örneğin benim sidebarda resmim var ancak link yok. Yine de bu resme tıklamalar olduğunu görüyorum. Bu resme bir link ekleyebilirim belki … 🙂
Scroll Haritası: Sayfalarınızın en çok hangi bölümünde zaman geçirildiğini analiz etmenizi sağlayan haritadır. Sitenizin anasayfasında ikişerli satırlar halinde kategoriler bulunduğunu varsayalım. Bu kategorilerden hangisinin daha ilgi çekici olduğunu bu harita ile analiz etmek mümkün. Özellikle kurumsal sitelerde footer alanının işlevselliğini ölçmek için de birebir.
Form Analizleri: Yazılarınızın altında bulunan yorum bölümleri, anket sayfaları, dilek ve istek sayfaları, geribildirim formları gibi aklınıza gelebilecek her türlü form ile etkileşimi analiz etmeyi sağlar.
Scroll (Kaydırma) Haritası
Oturum Kaydı
Yandex Metrica‘nın en önemli özelliklerinden biri de şüphesiz oturum kaydıdır. Sitenize giren ziyaretçilerin sitede ne kadar zaman geçirdiğini, ne yaptığını video olarak görebileceğiniz bir analiz aracıdır. Ayrıca sitedeki tıklamaları, tuş vuruşlarını da kaydeder. Bu sayede sitenizde tam hakimiyet kurmuş, kaliteli bir analiz yapmış olursunuz.
NOT: Hiçbir analiz aracı site dışı faaliyetleri kaydedemez. Sadece sizin sitenizde yapılan hamleleri izleyebilirsiniz. Diğer sekmeleri, masaüstünü vs. göremezsiniz. Zaten gizliliğe de aykırıdır.
Örnek oturum kaydı
Yandex.Metrica ve ziyaretçi analizi konusunu işlediğimiz yazının sonuna geldik. Aklınıza takılan tüm soruları yorum alanından sorabilirsiniz. Metrica servisini kullananlar da yorumlarını yazarlarsa sevinirim.
Çevrenize, sahip olduklarınıza bir bakın. Hatta isterseniz sahip olduğunuz şeylerin en pahalıdan en ucuza doğru bir listesini çıkartın. Listenin en başında ne var? Bir ev mi yoksa bir araba mı? Belki daha zenginsindir ve bir özel uçağın vardır. Peki bunları kaç paraya aldığını da karşısına yazdın mı? Hepsini karala! Çünkü hiçbiri senin sahip olduğun “Tecrübe” kadar pahalı değil.
Dünayanın en pahalı şeyi tecrübe’dir. Çünkü tecrübeyi hiçbir para satın alamaz. Banka hesabınızdaki o sayılar, Kripto para cüzdanınızdaki koinler hiçbir şey ifade etmiyor. Çünkü tecrübeyi satın alabilecek tek şey zamandır.
Peki tecrübe edinmek neden bu kadar önemlidir?
Yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda akılda en kalıcı öğretim yöntemi yaparak, yaşayarak öğrenmedir. Yani tecrübe etmek. Şimdi bir düşünün, bisiklete binmeyi nasıl öğrendiniz? Peki, öğrenmeye çalışırken kaç kez düştünüz?
Emin olun ki düşmeseydiniz bu kadar iyi öğrenemezdiniz.Ya da defterinize eğik ve dik çizgileri sürekli çekmeseydiniz düzgün yazmayı öğrenemezdiniz. Mesela ben ilkokula başlamadan okuma yazma öğrenmiştim. (Halama burdan selamlar 🙂 O öğretmişti.) Okulda pek çizgi çalışması yapmama gerek olmadığı için paragraf yazıyordum. Sonuç: El yazım hiç de güzel değil 🙂
Şimdi “Devrim Arabaları” filminden tecrübenin ne kadar önemli olduğu ile ilgili bir kesit sunuyorum.
Videoda gördüğümüz Recep Usta çok eğitim almış biri değil. Aksine karşısındaki mavi önlüklü kişilerin hepsi mühendis. Ancak Recep Usta çok önemli bir şeye sahip. Kendi yaptıkları ve ya tanık olduğu olaylardan yaptığı çıkarımlar. Deneyimler çoğu zaman teoriden üstündür.
Ne yani hiç mi hesap yapmayalım? Asla! Ancak deneyimlemeden de kesin emin olmayın. Sorun, sorgulayın ve tecrübe edin.
Dünyanın en pahalı şeyi nedir sorusunu işlediğim yazımı Peyami Safa’dan bir söz ile bitiriyorum.
Yaşlanarak değil, yaşayarak tecrübe kazanılır. Zaman insanları değil, armutları olgunlaştırır.
İnternet siteniz için bir kampanya başlattığınız zaman en önemli şey bu kampanyanın size getirisini ölçmektir. Zira kampanyaların amacı da zaten sizin için bir getiri sağlamaktır. Peki, oluşturduğunuz kampanyanın getirisini nasıl takip ederiz? Tabii ki UTM link yapısı ile 🙂
UTM Link Nedir?
Utm link: Google Analytics içerisinde kampanyalarımızı takip edebilmemiz oluşturulmuş link yapısıdır. Google tarafından kullanıma sunulmuştur. Oluşturulan linkler Google Analytics ile izlenebilir. Aşağıda oluşturulmuş bir kampanya ve tıklanma oranlarını görmektesiniz.
Örnek UTM Kampanya Analizi
Eğer sitenizde Adsense reklamları mevcut ise bu analiz sayfasında o kampanya ile ne kadar gelir elde ettiğinizi de görebilirsiniz. İsterseniz kampanyalarınız için hedefler atayabilir ve hedeflerinizin ne kadarına ulaştığınıza bakabilirsiniz.
UTM Linkler Nasıl Oluşturulur?
UTM kampanya linkleri kampanya adresinizin sonuna gelen parametreler ile oluşturulur. Bu parametreleri URL oluşturucular ile basitçe oluşturabiliriz. Şimdi biz oluşturduğumuz linki inceleyelim.
URL’de gördüğümüz üzere önce kampanya sayfamızın linkini veriyoruz. Tabi örnek bir sayfayı almak istediğim için daha önce yayınladığım bir yazıyı seçtim ben. Sizler /kampanya veya /yarisma gibi sayfalar oluşturup o sayfayı yazabilirsiniz. Sonrasında UTM link parametreleri başlıyor.
?utm_campaign= Kampanyanızın adını belirten parametredir. En önemli parametre de diyebiliriz. Kampanya adını belirledikten sonra diğer parametreler ile daha detaylı analize sahip olabilirsiniz. Şöyle ki aynı ismi farklı parametreler ile birleştirerek farklı linkler oluşturabilirsiniz. Google Analytics hesabınız ile baktığınızda kampanyalarınızı karıştırmamanız için önemlidir. Kampanya takibi için linklerde bu parametrenin kullanılması zorunludur.
?utm_source= Kampanyanızın kaynağını belirten parametredir. Bir kampanyayı birden fazla yerde paylaşabilirsiniz. Bunları detaylı analiz yapmak için bu parametreyi kullanırız. Buraya Facebook, Twitter, reklam gibi isimler vererek bir çok link oluşturulabilir. Bu linkleri de uygun yerlerde paylaşarak kampanyanıza nerelerden trafik çektiğinizi analiz edebilirsiniz. UTM linklerde bu parametrenin kullanılması zorunludur.
?utm_medium= Kampanyanızın aracını belirten parametredir. Bu araç bir Facebook paylaşımı veya bir sitede banner reklam olabilir. Ancak bazı durumlarda reklamlarınızı bir sayfada birden çok reklam alarak verebilirsiniz. Örneğin bir tanıtım yazısında bir link alığınızda “tanitim-link” olarak atayabilirsiniz bu parametreye. Başka bir sitede banner reklam da yayınladıysanız “banner” parametreli başka bir link verebilirsiniz. Bu parametrenin de kullanılması zorunludur.
?utm_term= Kampanyanızın anahtar kelimelerini belirten parametredir. Kampanyanız ile anahtar kelimeleri bu parametre içerisine yazabilir, linkinizde görünmesini sağlayabilirsiniz. Yine Google analiz aracında anahtar kelime bazlı istatistikler edinmek için kullanılabilir. Google reklamlarında özellikle kullanılması önerilir. Opsiyonel bir parametredir. Kullanmak size kalmış…
?utm_content= Kampanyanızın tıklanma konumunu analiz edebilmek için kullanılan parametredir. Bunu örnekle açıklamak daha iyi olacaktır. Bir e-posta kampanyası düzenlediniz. E-postanın hem başında hem de sonunda “Hemen Katıl!” yazan butonlar mevcut. Bu iki linke farklı değerler atayarak hangi butonun daha etkili olduğunu anlayabilirsiniz. Bu parametre de kullanılması zorunlu olmayan bir parametredir.
Kampanya Verilerini Görme
Kampanyamız hazır. Banner reklamlar yerleştirildi; e-postalar gönderildi, tanıtım yazıları yayımlandı. Sıra analizde 🙂
Analiz verilerini görmek için aşağıdaki adımları atmamız gerekiyor.
Tüm Kampanyaları seçerek kampanyalarınızı görüntüleyin.
UTM link yapısını ve nasıl kullanılacağını açıkladığımız yazının sonuna geldik. Anlamadığınız yerleri veya yardım almak istediğiniz noktayı yorum alanında sormaktan çekinmeyin. 🙂
